21 Ocak 2018 Pazar

Efrin savaşı gölgesinde İdlib'teki gelişmeler

Rusya, Suriye İçsavaşı ve etrafındaki diplomasi-siyaset mücadelesini izleyen biz gazetecilerin ve strateji, askerlik vs. uzmanlarının beklemediği şeyi yaptı ve Efrin üzerindeki hava sahasını Türk Silahlı Kuvvetleri'ne açtı. Efrin'e harekât önümüzdeki günlerde gündemimizin baş konusu olacak. Nitekim bugün de (22 Ocak) Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin gündemini oluşturacak. Ancak İdlib'in ve Batı Halep'in güneyinde, Hama'nın kuzeydoğusunda olan biten yine de geri plana atılamayacak. Çünkü bu gelişmeler arasında doğrudan bağlantı var. Bağlantı çoğu zaman Rusya ile Türkiye'nin "al-ver" anlaşması yaptığı veri alınarak kuruluyor. Oysa her şey anlaşmalarla olmuyor, bir de sahici gelişmeler, fiilî durumlar, tercihler veya savrulmalar var. DAİŞ'in birdenbire bir sürü köyü ele geçirip kendine bir ufak bölge yaratabilmesi gibi. Bu bölgedeki DAİŞ'lilerin muhtemelen büyük ölçüde imha edileceğine kesin gözüyle bakabiliriz. Suriye ordusu DAİŞ'in elindeki bölgeyi "kemirmeye" başladı.

Suriye ordusunun tamamen kuşattığı bölge içinde Heyet Tahrir el-Şam'cılar da var. Rusya Savunma Bakanlığı'na göre 1500 kişi kadar. Bunların eski el-Nusra'nın militanları olduğu söyleniyor. Yani "çekirdek" tayfa. Rusya Savunma Bakanlığı, bunların "saf dışı bırakılmasına" başlandığını ileri sürdü. Ellerinde tanklar, zırhlı araçlar, toplar bulunan 1500 kişinin "saf dışı bırakılması"ndan kastedilen, bunların imha edilmesi dışında bir şey olmaaz herhalde.

Önceki haritalarda yeralmayan Serakib kasabası bu haritada var. Çünkü Serakib ile Maaret el-Numan arasındaki iki kırmızı noktanın (iki günden beri süren bombardımanlar) gösterdiği üzre, Suriye ordusu buradaki karayolu bağlantısını kesmeye çalışıyor. Dün şöyle demiştim: "Bu da muhtemelen hızla batıya doğru ilerlemeye geçebilecekleri ihtimalini gösteriyor." Nitekim geçtiler. 16 kilometrekarelik alanıyla Suriye ordusunun hareket imkânlarını çok artıracak olan El-Zuhur Hava Üssü'nün kuzeydoğusundan üssün kuzeyine ve batısına doğru ilerleme başladı. Suriye ordusu, öyle görünüyor ki, öncelikle cihatçılar için çok önemli bir merkez olan Serakib'i hedef alacak. Rusya Savunma Bakanlığı'na göre, Suriye ordusu, üssün kuzeyine doğru altı km ilerledi. Haritanın sağından ortasına yönelmiş oklar ve kırmızı noktalar bunu ifade ediyor. Serakib alınırsa ordu, İdlib'in Türkiye+Katar destekli cihatçı koalisyonu "Fetih Ordusu"nun eline geçmesinden beri kuşatma altında bulunan Alevî köyleri Fua ve Kefreye'ye yürüyecek. Potansiyel cihatçı "emirliği" olarak görülen, büyük kısmını İdlib vilayetinin oluşturduğu bölgenin yaklaşık dörtte biri artık Suriye ordusunun denetiminde, cihatçıların bunu geri alabileceğine ihtimal veren de yok.

Esas gündem Efrin, yine de İdlib savaşı haritasını güncelliyorum. Çünkü burada çok önemli bir eşik atlandı. Ebu el-Zuhur Hava Üssü nihayet rejimin denetimine geçti. Üssü henüz bütün kapasitesiyle kullanır hale gelmediler muhtemelen, ancak bu olur olmaz, Suriye ordusunun İdlib'teki ilerlemesi hız kazanacak. Yani, bir defa, Türkiye sınırına mülteciler yığılacak. İkinci olarak, Ankara'nın şimdilik Efrin saldırısı ile "meşgûl ettiği" cihatçı tayfası, yersiz yurtsuz kalacak. Dolayısıyla onların da kalıcı olarak Türkiye topraklarına, en azından sınırda, şimdilik TSK'nın denetiminde kalacak yerlere yerleştirilmesi ve zaptürapt altına alınması gibi bir mesele doğacak. Tabiî özellikle bu ikincisi Efrin'deki savaşın gidişatına bağlı olacak.

Verdiğim haritayı büyük görmek için üzerine tıklayabilirsiniz. Savaşın muhtemel gidişatına dair fikir oluşturmak isterseniz, önceki haritalarla karşılaştırın. Bu haritanın Efrin savaşı haritası olmadığını, Efrin'le ilgili okları sadece hatırlatma notu gibi eklediğimi belirtmeliyim. Efrin savaşının şu anda içinde bulunduğu aşama, bizim buradan haritayla izleyebileceğimiz bir aşama değil.