25 Ağustos 2015 Salı

"Kapitalizm nedir"in en kısa izahı

Dünyadaki toplam servetin yarısı, insanların yüzde birinin elinde! Gelecek yıl, nihayet, bu yüzde bir, toplam servetin yarısından fazlasına sahip olacak. Çünkü eşitsizlik her gün, her dakika artıyor. Makas açılıyor. (Ararsanız, en tepedeki yüzde birin yüzde birinin de gerikalanıyla orantısız servete sahip olduğunu gösteren pek çok istatistik bulursunuz. Özellikle kapitalizmin en gelişkin olduğu ülke ABD üzerine.)

Birilerinin hâlâ, kapitalizmin gün gelip insanların hepsine doğru dürüst bir hayat standardı sağlayacağına inanması, başlı başına, inanılması zor bir durum. Ama gerçek. Üstelik yaygın da.

Kapitalizmle ilgili bir tek temel gerçek kavranabilse mesele gayet güzel anlaşılacak: Sermaye yoğunlaşır. Kâr güdüsüne göre örgütlenen sermaye, verimlilik arar. Verimlilik ve kâr sözde rekabet sisteminde eşitsizlik yaratır. Verimli işleyen sermaye sermayeyi çeker. Rekabet, her durumda, kaçınılmaz olarak tekel veya az sayıda çok-el yaratır. Bunlar rekabet ortamını da kendi çıkarlarına göre düzenlerler. Onlarla rekabet edilmesi daha da zorlaşır. Ortama hükmedenle, daha verimli, daha kârlı ile ötekiler başa çıkamaz. Makas açılır.

(Haber yeni değil. Bir kenara ayırmış, aktarmayı unutmuşum.)