[ NOT: 1 Haziran tarihli aşağıdaki yazıdan sonra, 9 Haziran'ın ilk saatlerinde, P24'te, Menbic Harekâtı'na dair daha güncel bir yazı yazdım: "'İslâm Devleti'nde yeni eğilimler ve Menbic Harekâtı". Meraklısı ona da bir göz atmalı. ]
Haftalardır Suriye gündeminin biryerlerinde kendine yer bulan konu, artık bir sorular yumağı olmaktan çıktı, bütün dünyanın izlemekte olduğu bir askerî harekâta dönüştü. Suriye Demokratik Güçleri (SDG), Münbic ve etrafını "İslâm Devleti" örgütünden temizlemek üzere harekete geçti. Pek de büyük olmayan bir alanda cereyan eden operasyon, kendisini çevreleyen siyasî çatışmalar ve diplomatik koşullar nedeniyle, mevzu olarak, herhangi bir askerî operasyondan çok daha geniş boyutlu, manalı, derin. Askerî olaraksa, yakın gelecekte Suriye -ve Irak- topraklarında olup bitecekler üzerinde etkisi olacak.
Münbic Harekâtı ile ilgili en önemli konulardan biri, Türkiye'nin tavrı. Türkiye, biri ortalıkta, öbürü perde arkasında iki ayrı tutum sergiliyor. Ancak ortalıktaki tavırda bile kısa süre öncesine göre büyük farklılık var. Sâbık medeniyet kurucusu büyük insan Ahmet Davutoğlu'nun "YPG Fırat'ın batısına geçemez!" haykırışını ve HDP Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş'ın ona verdiği, "Geçecek, sen de mal mal bakacaksın," cevabını hatırlarsınız. Şu anda olan biten, bu "diyalogu" bir an bile unutmaya imkân vermiyor. Özetlemeye çalışayım:
Reuters'in ABD'li yetkililere dayanarak Türkiye'nin de sınırdan top atışlarıyla ("ground-based firing positions") operasyona destek olacağını ileri sürmesinden kısa süre sonra Ankara, "Bu harekâtı asla desteklemiyoruz!" yollu bir resmî açıklama yaptı, Reuters'e bu defa da bunu aktarmak düştü. Ajansın kaynağı olan yetkili, "Operasyon sınırımıza 40 kilometre mesafede, hem o kadar uzaktan katkımız olamaz hem de içinde YPG'nin olduğu harekâta asla destek olmayız," demiş.
Ancak harekâtın hava desteğini oluşturan uçaklar İncirlik'ten kalkıyor. Ayrıca Ankara'dan, "kırmızı çizgimiz, asarız keseriz" yollu babalanmalar duyulmuyor. Buna karşılık, ABD'nin Ankara'ya, "Münbic alındıktan sonra YPG çekilecek" garantisi verdiği ileri sürülüyor. Ortadoğu'nun "sahibi ve öncüsü" olmaya soyunan Türkiye, şu anda "bari bizi fazla çiğnemeyin" çizgisinde. Bu yüzden, operasyondaki Arap silahlı gücü durmadan öne çıkarılıyor. Esas kuvveti YPG-YPJ'nin oluşturduğuysa, tartışılabilecek bir hal değil. Operasyona ABD Özel Kuvvetleri'nden askerler de katılıyor.
Saat 19:35 itibarıyla sağdan soldan edindiğim ve görece güvenilir gözüken birkaç ayrıntıyı aktarıyorum:
• Sekiz buçuk saat kadar önce, YGP, YPJ ve SDG kuvvetleri, geçen yıl İD’in tahrip ettiği Karakozak Köprüsü’ne takviye yaparak Fırat’ın batısına geçtiler. [ GÜNCELLEME / Önce metal bloklarla köprüye takviye yapıldığı bildirildi, sonra bu geçişin araç taşıyabilen teknelerle yapıldığına dair bilgiler geçildi. İstihkâm çalışması mıdır, bu şekil midir, bilemiyor ve ilk bilgiyi siliyorum. Fırat üzerindeki dört köprüye -üçü tahrip edildi, köprü olarak da iş gören baraj sağlam- dair bilgi ve kroki şurada var. ]
• İD, Münbic'in doğusunda kalan köylerin birçoğundan çatışmasız çekildi. İD'in saldırıya karşı nasıl bir taktik güdeceğine dair ele gelir tahmin-öngörüye rastlamadım henüz. Şimdilik Münbic'e doğru çekiliyor görünüyorlar. [ GÜNCELLEME / Her yönden Münbic'e doğru çekilmiyorlar. Karakozak Köprüsü civarında bazı köylerde çatışmalar var. ]
• Geçişle birlikte SDG, Teşrin Barajı güneyindeki Tel Osman, el-Nefiye, el-Şelal, el-Caba köylerini ele geçirdi. Şu ana kadar SDG'nin denetimine geçen köy sayısı 16.
• Bir buçuk saat kadar önce, SDG Hamam köyü ile Münbic’e yakın iki tepeyi ele geçirdi.
• YPG Fırat’ın batısına geçerek Necm antik kentine ulaştı, Necm Kalesi'ni ele geçirdi. YPG ayrıca Karakozak Köprüsü civarındaki tepeleri denetimi altına aldı. Gerçi bunlar henüz uluslararası ajanslarca teyit edilmedi, ama bölgeden mesaj geçenler, harekâtı yürüten iki kolun (biri Karakozak Köprüsü'nden öbürü Teşrin Barajı'ndan ilerledi) böylece birleştiğini bildirdiler.
Kayda değer yeni bilgi edinebilirsem ekleyeceğim.
EK / 19:30 /
• SDG kuvvetleri Münbic şehir merkezinden 15 kilometre uzaktalar.
• Bugün Münbic çevresindeki İD mevzilerine ABD uçaklarınca 18 hava saldırısı yapıldı.
EK / 23:15 /
• SDG kuvvetleri Münbic'e 9 kilometre mesafede. Şehrin kuzeydoğu, doğu ve güneydoğusundan yaklaşıyorlar.
