Burkina Faso'da darbe ve sonrasındaki gelişmeleri olabildiğince izlemeye, güncellemelerle duyurmaya çalışıyorum. 22 Eylül akşamüstüne, yani düzenli ordu ile darbeci Muhafızlar'ın başkentte karşılıklı mevzilendiği, Batı Afrika zirvesinde soruna diplomatik çözüm arandığı saatlere kadarki gelişmeleri, güncellemeler halinde, şuradan okuyabilirsiniz.
22 Eylül akşamüstüne kadar olan biteni derli toplu bir özet halinde şurada bulabilirsiniz.
Bu başlık altındaysa, 22 Eylül akşamüstünden itibaren meydana gelecek gelişmeleri, yine güncellemelerle izleyeceğim.
[ 23 EYLÜL / 23:40 ]
Darbe lideri Diendéré, "Darbe geride kaldı. Artık bu konuda konuşmuyoruz," dedi! Ancak sokakta toplanan demokrasi yanlısı iki bin kadar protestocu, darbecilerin cezalandırılmamasına razı değil. "Katillere af yok!" diye bağırıyorlar.
Başbakan Zida, seçimlerin "birkaç hafta içinde" yapılabileceğini duyurdu, Başkanlık Muhafızları'nın varlığının "olduğu haliyle" süremeyeceğini söyledi.
Darbe liderinin söyledikleri gerçekten pek tuhaf. "Eğer demokrasiden sözedeceksek bu tür eylemlerin bu işte yeri yok" mealinde cümleler etti devrik diktatörün sağ kolu. "En büyük yanlış," dedi, "bu darbeyi yapmaktı." Halkın darbeyi istemediğini anladığını, "zaten bu yüzden vazgeçtiklerini" belirtti.
[ 23 EYLÜL / 19:40 ]
"Darbe atlatıldı" havası. Ordunun başkentten çekilmek için Muhafızlar'ın silahlarını teslim etmesini beklediği yollu haberler var. Anlaşmada silahların teslimi maddesinin ("silahsızlandırma") bulunduğundan sözedilmiyordu.
Geçen yıl diktatörün kaçmasına yloaçan demokrasi mücadelesinde yeralan aktivistler "adalet sağlanmadan", yani darbeciler tutuklanıp yargılanmadan darbenin savuşturulduğunun söylenemeyeceğini yineliyorlar.
[ 23 EYLÜL / 16:00 ]
Arabuluculuk için gelen devlet başkanlarını göstericiler, Başkanlık Muhafızları'nın dağıtılması talebiyle karşıladı!
Burkina Faso işçi sendikaları konfederasyonunun başkanı, ECOWAS'ı "sorunun bir parçası" diye niteledi. Bazie Bassolma, Burkina Faso halkını "teröristlerle" (darbecileri kastediyor) pazarlığa zorlamamalarını istedi.
Başkentte karşılıklı mevzilenmiş silahlı güçler arasında çatışma çıkmayışı, ülkenin en büyük etnik grubu Mossi'lerin "kralı" (en yüksek ve saygın etnik-dinî otorite) Mogho Naba'nın araya girmesi sayesinde olmuş. (Şuradaki fotoğrafa bakın mutlaka.) Muhafızlar'ın kışlaya dönmesini, düzenli ordu birliklerinin 50 kilometre çekilmesini öngören, elyazısıyla rastgele bir kağıda yazılmış anlaşma, onun arabulucuğuyla yapılmış.
Darbeci Muhafızlar şimdilik sadece kışlalarına dönmeyi, silahlarını silahlıklara kaldırmayı kabul etmiş oldular. Ordu da, başketten 50 kilometre çekilmeyi, Muhafızlar ile ailelerinin hayatını garanti etmeyi kabullendi.
Demokrasi eylemcileri itiraz ediyor, darbecilerin cezalandırılmamasının kabul edilemeyeceğini belirtiyorlar.
[ 23 EYLÜL / 14:20 ]
Kafando, birkaç gündür sığındığı Fransız Büyükelçiliği'nden çıktı, başkanlık görevine döndü. Darbe lideri Dinendéré, arabuluculuk için gelen devlet başkanlarını havalimanına kırmızı halı sererek karşıladı. Yani uluslararası basın "darbe bastırıldı, başkan görevine döndü" diyorsa da ikili yapı fiilen sürüyor görünüyor.
Kafando, darbecilere yakalanmayıp saklanmayı ve darbeye karşı direniş çağrıları yapmayı başaran geçici meclis başkanı Cheriff Sy'a özel takdirlerini belirtti.
[ 23 EYLÜL / 03:50 ]
Darbenin lideri Diendéré, Geçici Başkan Kafando'nun makamına döneceğini (AFP'ye) açıkladı. Bu değişiklik bugün gerçekleşmiş olacak. Darbeci general yetkisiz hale geliyor ama bir iddiaya göre, ortalıkta dolaşan anlaşma metninde darbecilerin yargılanacağına dair hüküm bulunmuyor.
Beş maddelik bir anlaşmadan sözediliyor. Bu, ECOWAS zirvesi sonunda kabul edilen metnin bir kısmı da olabilir. Burada, Muhafızlar ile ordu arasındaki "askerî" anlaşma da içeriliyor olabilir.
Bu anlaşma konusunda daha önce sızan bilgi açıkçası biraz anlamsızdı. Ordu birlikleri niye durup dururken başkentin 50 kilometre dışına çekilsin? Ancak şimdi, buna karşılık Başkanlık Muhafızları'nın da Ougadougou dışına çıkmalarının öngörüldüğü bildiriliyor.
Son olarak, ülkedeki demokrasi yanlısı Radio Omega, Abuja'da kabul edilen metinde darbecilere af gibi bir ifadenin yeralmadığını ileri sürdü. Ya durum hakikaten karışık ya da karışıklık sağlıksız bilgi-haber akışından kaynaklanıyor.
[ 23 EYLÜL / 02:25 ]
Ordu ile Muhafızlar arasında geçici bir anlaşmaya varıldığı, Muhafızlar'ın başkentteki kışlalarında kalacağı, ordunun başkentten 50 kilometre çekileceği ileri sürülüyor. Ancak darbeci generalin güvendiği subaylardan birkaçının saf değiştirdiği belirtiliyor.
Nijerya Devlet Başkanı Muhammadu Buhari dün öğleden sonra, "Burkina Faso'daki gelişmeler krize barışçı çözüm bulmaya yönelik uluslararası çabaları baltalıyor" demiş.
Bu "uluslararası çaba"ların Burkina Faso halkı ve demokratik güçlerinin istediği çözüme hayli uzak olduğu anlaşılıyor. Batı Afrika Devletleri Ekonomik Topluluğu ECOWAS zirvesinden çıkan ama resmen açıklanmayan (basına da dağıtılmayan) bir tür sonuç bildirgesi, darbeci Muhafızlar'ın silah bırakmasını öngörüyor, ancak bu gücün dağıtılmasına veya darbecilerin yargılanmasına dair hiçbir yaptırım içermiyor. Ayrıca, darbeden önceki statükonun yeniden oluşturulmasından değil, geçici başkan Kafando öncülüğünde sürecin yürütülmesinden sözediliyor yalnızca. Yani demokratikleşme sürecinde güvence oluşturacak birtakım kişi ve gruplar dışlanmış olabilir, ilave tavizler verilmiş olabilir, diye endişe ediliyor.
ECOWAS adına Benin Devlet Başkanı Boni Yayi taraflar arasında arabuluculuk yapacak, Nijerya ve Senegal devlet başkanları da ona yardımcı olacak. Bu heyetin sabah temaslarına başlaması bekleniyor.
[ 22 EYLÜL / 23:45 ]
Ordu yetkilileri, sivillere zarar vermemek için Muhafızlar'a doğrudan saldırmadıklarını ileri sürmüşler. "Ordusu, Burkina Faso halkını hayal kırıklığına uğratmayacaktır" diye açıklama yapmışlar.
[ 22 EYLÜL / 21:10 ]
Nijerya, Senegal, Togo ve Benin devlet başkanları Ougadougou'ya gidiyorlar. (Kimi yerde bu gece, kimi kaynakta yarın sabah orada olacakları söyleniyor.) Darbecilerle yeni pazarlık yapılacak. Darbe lideri, düzenli ordu saldırırsa karşılık veririz, diyor.
[ 22 EYLÜL / 19:20 ]
Ordu ile darbeci Başkanlık Muhafızları'nın başkentte karşı karşıya geldiği saatlerde vahşi hayvan belgeselleri gösteren ulusal televizyonun yayını 19:00 sularında kesildi.
